Yerel Efsaneler serisinin şimdiki durağında Mecano müzik grubu, bizi İspanyol Çingeneler ile buluşturacak. “Ay’ın Oğlu” efsanesini okurken arka planda Mecano’nun Hijo de la Luna şarkısını açmayı unutmayın!
BİR EFSANE YA DA KURMACA BİR MODERN MİT
Mecano müzik grubunun 1986’da yayımladığı “Hijo de la Luna” yani “Ay’ın Oğlu” şarkısında bahsedilen bu efsanenin, eski bir efsaneden esinlenilerek şarkıya mı uyarlandığı yoksa şarkının yazarı José María Cano’nun o yıllarda tamamen kendisinin mi oluşturduğu tam olarak bilinmiyor. Ancak 1986’da yazarın, hayal gücüne ve İspanyol Çingene kültürüne dayanarak yazmış olması bile, “Ay’ın Oğlu”nu modern bir efsane olmaktan alıkoymuyor.
Aşkı arayış ve Aya yakarış
Anlatılır ki; bir zamanlar genç bir çingene kızı, hayatının aşkı olduğunu düşündüğü bir adama aşık olur. Onunla evlenmek ve hayatını birleştirmek ister. Bu arzusunun gerçekleşmesi için bir gece vakti çıkıp Ay’a yalvarır.
Bir çingene kadın,
Şafağa kadar Ay’ı çağırdı,
Ağlayarak yalvardı,
Gün doğumunda,
Çingene bir adamla evleneyim diye
O bir çingene değil!
Ay, kadının yakarışlarına dayanamaz ve isteğini yerine getireceğini söyler ancak bunun için bir şart koşar: Evlendiği adamdan doğuracağı ilk çocuğunu kendisine vermesini ister. Kadın bunu kabul eder ve bir süre sonra adamla evlenirler hatta bir de çocukları olur. Ancak bu çocuk; beyaz, ay tenli bir erkek bebeğidir. Adam çocuğun beyaz oluşundan ötürü kendisinden olmadığını düşünür.
Tarçın renkli babadan bir çocuk doğdu.
Bir gelinciğin sırtı kadar beyaz.
Gri renk gözlü,
Zeytin yerine.
Ayın albino çocuğu
Çocuğun yüzüne lanet olsun!
O bir çingene değil!
Ve buna sessiz kalmayacağım.
Ay küçülecek, beşik olmak için
Adam, çocuğun kendisinden olmadığını ve aldatıldığını düşünerek çingene kızı öldürüverir. Ancak sonrasında kadınla Ay’ın yaptığı anlaşmayı öğrenir. Yaşadığı pişmanlıkla beraber çocuğu da bir dağa bırakır. Efsaneye göre; Ay, anlaşmaya sadık kalarak bebek her ağladığında, beşik olmak için hilal şekline bürünür.
Eğer dolunay gecesi ise
Çocuk iyi olduğu içindir.
Ve çocuk ağladığı zaman
Ay küçülecek
Ona beşik olmak için
Ve çocuk ağladığı zaman
Ay küçülecek
Ona beşik olmak için.
Çingeneler ve Ay’ın Oğlu
Hindistan kökenli çingeneler; tarih sahnesinde ötekileştirilmiş, dışlanmış etnik gruplar olarak yer almıştır. Bu dışlanmışlık, çingenelerin marjinal gruplar haline gelmesine sebep olarak çeşitli anlatıların ve efsanelerin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Yukarıda bahsedilen efsane; çingene toplulukları içinde anlatılarak zamanla ortaya çıkmamış olsa da Mecano grubunun oluşturduğu modern bir mit olarak karşımıza çıkıyor.
Bu efsanedeki olgular da çingenelerin kültürel ve tarihsel bağlamıyla ilişkili olarak oluşturulmuş olabilir. Örneğin; “Albino bebek” olgusu, çingenelerin koyu ten renkleri yüzünden ötekileştirilme durumuyla bağdaştırılabilir. Bebeğin dağa bırakılması, çingenelerin coğrafi ve sosyo-ekonomik yaşamlarıyla ilişkilendirilebilirken kadının “aldattığı” gerekçesiyle öldürülmesi; çingene toplumunda kadının konumuna karşı getirilen eleştirel bir ifade olarak sunulabilir.
Sonuç olarak efsaneler, yıllarca anlatılmış hikayeler ya da sonradan uydurulmuş mitler de olsa; bahsettiği grupların veya toplumların kültürel özelliklerinden ve tarihselliğinden etkilenirler.
Yorumunuzu Yayınlayın