Hatay Samandağ’da, zeytin ağaçlarının gölgesinde büyüyen hayatlar şimdi “acele kamulaştırma” adı altında yapılan müdahalelerle yerinden ediliyor. 6 Şubat depremlerinin ardından başlatılan yeniden inşa süreci, “normalleşme” vaadiyle gelirken; halkın toprağına, kültürüne ve yaşam biçimine dair ciddi soru işaretlerini de beraberinde getiriyor.

Topraklarımız Gidiyor, Sesimiz Duyuluyor mu?

bianet.org

Deprem sonrası yaşanan travmalar daha tazeyken, Mağaracık, Hıdırbey, Vakıflı ve Kurtderesi gibi mahallelerde yaşayanlar bu kez de TOKİ’nin kamulaştırma süreçleriyle karşı karşıya kaldı. Zeytinlikler, mandalina bahçeleri… Birinci sınıf tarım arazileri, konut projeleri için el konulan alanlara dönüştü. Birçok yurttaş, tapularının e-Devlet üzerinden habersizce silindiğini, bazılarının hesaplarına ise rayiç bedelin çok altında ödemeler yatırıldığını ifade ediyor.

“Biz depremde evimizi kaybettik ama toprağımızı kaybetmeye hiç hazır değildik,” diyor Mağaracık’tan bir çiftçi.

Hukuki Ama Ne Kadar Meşru?

bianet.org

Hukuken devlet, 2942 Sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 27. maddesi kapsamında olağanüstü durumlarda “acele kamulaştırma” yoluna başvurabiliyor. Bu maddeye göre, kamu yararı bulunan durumlarda mahkeme kararı beklenmeden kamulaştırma işlemi yapılabiliyor. Ancak burada kilit nokta şu: Kamu yararı gerçekten var mı?

Hatay Barosu ve çeşitli hukukçular, Samandağ’da kamu yararından çok “kamu baskısı” olduğunu dile getiriyor. Avukat Cuma Irmak’ın ifadesiyle:

“Bölgede yüzlerce dönüm hazine arazisi varken neden halkın zeytinliğine el konuluyor?”

Kamulaştırma işlemleri, Anayasa’nın 46. maddesinde belirtilen “adil tazminat” ilkesine aykırı biçimde; düşük bedellerle ve habersizce yürütülüyor.

TOKİ Konutları: Depremzedelere mi, Başkalarına mı?

antakyagazetesi.com

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Samandağ’da 17.331 konut yapılacağını duyurdu. Ancak ilçede resmi verilere göre hak sahipliği 10.700 civarında. Bu fark, bölgede “demografik yapının değiştirilmesi” yönündeki endişeleri artırıyor. Samandağ’ın çokkültürlü yapısının, yoğun yerleşimle dönüşüme uğramasından kaygı duyuluyor.

Direniş Kök Salıyor

bianet.org

Samandağ halkı bu duruma sessiz kalmıyor. Mağaracık’ta toplanan yurttaşlar, nöbet eylemleriyle seslerini duyurmaya çalışıyor. Türkiye’nin son Ermeni köyü olan Vakıflı’da da köylüler, aynı kaygılarla kamulaştırmalara karşı çıktı. Tepkiler sonucunda bazı alanlarda rezerv yapı alanı kararları iptal edildi.

Samandağ’da yurttaşların başlattığı barışçıl eylemlere ise zaman zaman sert müdahaleler gerçekleşiyor. Özellikle nöbet alanlarında yapılan kolluk baskıları, halkın anayasal protesto hakkını kullanmasını engelleyen bir nitelik taşıyor. Yerel kaynaklar, bazı bölgelerde jandarma ve polis ekiplerinin halkı zorla alandan çıkarmaya çalıştığını ve çalışmaları gece yarısı baskınlarıyla hızlandırdığını aktarıyor.

“Kamu Yararı” Kimin Yararına?

bianet.org

Samandağ’da yaşananlar; afet sonrası yeniden inşa süreçlerinde devletin sorumluluklarını, halkla kurması gereken iletişimi ve hukuki sınırları yeniden tartışmaya açıyor. Kamunun yararına denilerek yapılan her uygulama, gerçekten o kamuya hizmet etmiyorsa, arkasında daha büyük mağduriyetler bırakıyor.

Bu yazı, sadece bir durumu belgelemek değil; aynı zamanda toprağına, kültürüne, yaşam biçimine sahip çıkanların sesi olmak amacıyla kaleme alındı. Çünkü ihmaller sonucu sevdiklerini, evlerini kaybeden Hatay halkı; aidiyetini de kaybetmek istemiyor.

Ayrıca olayları belgeleyen bazı video içeriklerine aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz:

KAYNAKÇA
Bu içeriğin her türlü sorumluluğu ve hakları, yazar(lar)ına aittir.
Bu içerik, Temsil.org editör ekibinin ve bu sitedeki diğer içerik üreticilerinin görüşlerini yansıtmaz.