Günümüz dünyasında tüketim çılgınlığının arttığı şu dönemlerde insanlar nelere ilgi gösteriyorlar ya da ilgi gösterdikleri şeyleri neden bu kadar abartıyorlar? Aslında bundan 20-30 yıl önce de benzer durumlar söz konusuydu. Sadece şartlar ve ilgi gösterilen şeyler farklıydı. Her dönemde insanlar belli şeylere ilgi göstermiş ve bunun sonucunda popüler hale getirmişlerdi. Gelişen medya ile beraber bu daha göz önüne çıkmış ve zamanla bu durum popüler kültür gibi bir yapıyı ortaya koymuştur. Peki bunun nostalji ile ilgisi nedir? Bizlerden yaşça büyük yakınlarımızın eşyalarına belki de birçoğumuz bakmışızdır. Hatta belki onlara göre bir tarz bile yaratmışızdır. Bunların içerisinde zamanında popüler olan her çocukta ya da gençte olmasa da belli bir kesiminde bulunan benzer eşyalar görmüşüzdür. İşte bu eşyalar o dönemin popüler kültürünü oluştururken günümüz dünyasının nostaljisi olmuşlardır. Fakat popüler olan her şey elbette nostalji yaratmaz. Çünkü popüler kültür her ne kadar kendini tekrar eden bir yapı olsa da her ögeye aynı şekilde bir anlam yüklenmez ve geleceğe bırakılmaz. Yalnızca bazıları kolektif bellekte kendine yer edinir.

GEÇMİŞİN POPÜLER KÜLTÜRÜ VE BUGÜNÜN NOSTALJİSİ

Sanal bebekler, game boy, misket, dantel vb. işte bunlar ebeveynlerimizin ve belki de onların ebeveynlerinin gençliklerinde veya çocukluklarında ilgi gösterdikleri, sahip olmak için çabaladıkları zamanın popüler kültür ögeleridir. Bizler belki birçoğuna şu an hâlâ ulaşabiliyoruz fakat eskisi kadar göz önünde değiller. Nostaljinin başladığı nokta tam olarak burası çünkü popülerliklerini kaybetmelerinin yanı sıra içlerinde anılar barındırıyorlar. Bizlere geçmişin izlerini taşıyorlar ve belki de biraz olsun dönemler hakkında bilgi veriyorlar. Mesela herkes erişemiyordu bu eşyalara çünkü maddi olarak elverişli aileleri olmayanlar vardı. Bunun dışında örneğin misket toplu oynanan bir oyuncak ve bu bize mahalle kültürünü kanıtlar. Daha bunun gibi birçok şeyi öğrenebiliriz.

Kaynak: https://pin.it/13jsIxLXB

Bunun dışında her şeye bir anlam yükleyip bizlere kalanlara sadece nostalji olarak bakamayız elbette çünkü medya bizlerin duygularını yönlendirmek için bazı şeyleri zaman zaman gün yüzüne çıkarır ve akımları yöneterek aslında geçmişi ön plana çıkartıp bize bunu yeniden pazarlar. Böyle bir döngü içerisinde de bu ögeler kendilerine yer bulurlar. Örneğin eskitilmiş deri çantalar, retro marka logoları veya tasarımları ya da reklamlarda eski reklam kampanyalarına yer vermek bunlara örnek olabilir. Bu yüzdendir ki nostaljiyi aslında sadece özlem olarak gözlemleyemeyiz.

GÜNÜMÜZÜN POPÜLER KÜLTÜRÜ VE GELECEĞİN NOSTALJİSİ

Günümüze gelecek olursak eğer, bizlerin ilgi gösterdiği şeyler aslında medyanın göz önünde tuttuğu ve pazarladığı ürünlerden oluşuyor. Teknolojinin gelişmesi iyi mi oldu yoksa kötü mü bu konuda tam olarak fikir belirtmek anlamsız olabilir çünkü farklı açılardan iyi veya kötü yanları mevcut. Ayrıca iyi ve kötünün göreceli bir kavram olduğunu göz önüne alırsak bu konuda herkesin farklı bir fikir belirteceği de kesin olarak öngörülebilir.

Gelişen taktikler bizlerin neyi sevdiğimizi bilir hale gelmesiyle önümüze çıkardığı ürünler benzerleşmeye başladı ve en sonunda da şu anda popüler olan ürünleri yarattı. Peki bu ürünleri almak ya da kullanmak tamamen tüketim çılgınlığı mıdır? Kısmen öyle olsa da en baştan beri anlattığım gibi mevzu aynı. Bizlerden sonra da aynı olmaya devam edecek. Çocuklarımıza, torunlarımıza ve belki de onların çocuklarına, torunlarına kalacak bu eşyalar ve en sonunda onların nostaljisi olacak. Onlara gençliğimizi anımsatacak, çocukluğumuzu anlatacak. Bazıları bu eşyaları kullanacak ve kendilerine yeni bir tarz edinecek bazıları da bu eşyaları antika olarak görüp saklayacak ya da satacak. Bu iş böyle işleyecek ve sürüp gidecek.

Kaynak: https://pin.it/3tp1lpli7

Mesela yıllar sonra o geleceğin genç kızları annelerinden kalan lotus tokaları açığa çıkarttıklarında hepsi bir dönemin kızlarının bu tokayı kullandığını bilecek. Hatta öyle ki bu internette herkesin girlhood olarak adlandırdığı evrensel bir simge haline geldiği için bunun hakkında da bilgi edinmiş olacaklar. Ve belki de bunu devam ettirecekler. Bunun dışında mp3 çalarlar, şu an hâlâ kullanan insanlar olmasına rağmen eski rağbetini kaybetmiş durumda. Fakat yıllar sonra artık tamamen nostaljik bir eşya olarak kalacak. Kimisi onları tamir ettirip kullanmak için uğraşacak kimisi de bir kenara koyacak ve sadece saklayacak. Aslında bakarsak şu sıra fazla abartıldığı düşünülen ürünlerden biri olan Pop Mart çanta charmları belki de sosyal medyada insanları büyük ölçüde ayrı düşüncelere itmektedir. Bir taraf bunları tatlı bulurken diğer taraf bunların çirkin ve kötü olduğunu ayrıca fazla abartıldığını savunmaktadır. Ama yine ve yine aynı şeyi söylemek gerekirse bunlar da zamanı geldiğinde unutulacak ve nostalji olacaklar. Belki alay edecekler bunları beğendiniz diye belki de oyuncak olarak bebekler oynayacak ama en nihayetinde unutulacak ve kaybolacak. Bu iş böyledir, dönemsel popüler olan şeyler üzerinden geçen zamanın ardından tarihin arka raflarında kalırlar.

NESNELERDEN ÖTE

Şunu da belirtmek isterim ki popüler kültür tabiki sadece nesnelerden ibaret değildir. Davranışlarımız, kullandığımız kelimeler, alışkanlıklarımız ya da yeni edineceğimiz alışkanlıklar, giyim tarzımız, okuma stilimiz, izlediğimiz film ve dizi tarzları vb. birçok gündelik yaşam rutinlerimiz aslında popüler kültürden etkilenerek şekillenir. Bu sayede bulunduğumuz çevreye ve kuşağa uyum sağlamaya başlarız. Aslında bir nevi kuşak farklarının oluşmasında bunun da etkisi oldukça fazladır. Çünkü nesiller birbirine yetişemez lakin bir şekilde uyum sağlayabilirler işte burada da işin içine bahsettiğim nostalji ögeleri dahil olur. Bu ögeler de bizlerin geçmişe uyum sağlamasına öncü olur.

Kaynak: Pinterest

Son olarak bütün konuyu bağlamak için şunu söylemek istiyorum. Popüler kültür başlı başına kötü ya da iyi değildir. Evet toplumun dayatması olduğu ya da insanların buna göre ayrıştırıldığı durumlar söz konusudur fakat tam anlamıyla bunun için ortaya çıkan ya da insanları bu hale sokmak için çabalayan bir yapı değildir. Aksine kültür oluşumuna, paylaşımına ve etkileşimine sebep olabilir. Tüketim çılgınlığına yol açtığı doğrudur ama bir yandan da geleceğin nostaljik ögelerini ortaya koyan bir genellemedir. Bu yüzdendir ki bu kavram hakkında tamamen bir fikir belirtmek aslında pek de mümkün değildir.