Arabesk Rap ve Kültür

Kültür denilince, durağan, değişmeyen bir şeyden bahsetmiş olmuyoruz. İçinde yaşanılan kültür içinde, bazı müzik türleri saygın bir konumda yer alırken; bazıları aşağıda yer almaktadır.  Belli bir yaşam şekline sahip; giyim tarzı, saç şekli, konuşma üslubu, ritüelleri, davranış kalıplarından oluşan bir profil karşımıza çıkmaktadır.  İnceleyeceğim tür arabesk raptir. Daha çok meslek liseli gençler arasında popülerleşmiş bir türdür. En çok tanınan isim ise, Arsız Bela’dır.  Dinleyiciler; çoğunlukla ekonomik olarak, alt sınıfa mensupturlar.  Halk tarafından uyuşturucu ile ilişkilendirilen bir gruptur. Yine halk bu kişileri kıro, apaçi olarak nitelendirmektedir.  Arabesk rap eserlerine baktığımızda; daha çok karşılıksız aşk, platonik olma hali, ayrılık, isyan konuları işlenmektedir. Arabesk rap dinleyicilerin kendilerine has yazı stili de bulunmaktadır.  Önrke olarak; V harfi yerine W kullanılmaları, kelimelerdeki ünlü harfleri yazmamaları verilebilir. Aynı zamanda genelde Tofaş araç kullanmaları ve araçlarını modifiye ettirmeleri de özellikleri arasındadır.

Aslına bakılırsa, 70’li 80’li yılların arabesk kültürüyle aynı doğrultudadır. İçinde bulunan koşullara isyan, maddi sorunlar, altta görülme gibi kişinin kendini genelden uzak ve yabancı hissetmesi bu türlere olan ilgiyi arttırmıştır. Şehir hayatında yok olmaktansa bir gruba ait hissetmek duygusal olarak tatmin sağlamak oldukça önemlidir. Özbek (2000, s.110-122) başlangıçta alt kültür üslubu taşıyan müzik tarzlarının bir kaçış niteliği taşıdığını belirtmektedir. Müzik, kente göç nedeniyle hayatta kalma mücadelesinin yarattığı sorunları romantikleştirerek bireye güç kazandırmakta, ayrıca gündelik hayatla ve toplumla arasına koyduğu mesafeyi duygusal bir isyana dönüştürmektedir.

Şarkılarda kullanılan sözlerin sloganlaşmaya yatkın olması ve hayat tarzını ifade ediyor olması arabesk rapin özelliklerinden biri olarak görülebilir. Yine aidiyet duygusunu pekiştirecek; konserlerin olması da “yalnız değilim”, bir gruba aitim fikrini göstermektedir.

Dinleyici kitlesinin daha çok ergenlerden oluşması müzik içindeki sertlik ve isyanı anlamamızı kolaylaştırmaktadır. Çünkü ergenler, içinde bulundukları dönem itibari ile bir gruba ait hissetmek isterler. Benmerkezci düşüncenin yoğun olduğu bir dönemdir. Kimsenin onları anlamadıklarını düşünürler. Her zaman akıllarının bir köşesinde farklı olma, diğerlerinden ayrılma düşüncesi yatmaktadır. Durum böyle olunca alt kültürde yer alan, marjinalleştirilen bir gruba ait olma fikri cazip geliyor olabilmektedir.  Bu grubun medyada hep olumsuz kodlarla temsil edildiğini görmekteyiz. O kodlar genelde uyuşturucu, bağımlılık, kavgacı olma, illegal işlerle uğraşma gibi. Yaşanılan bölgeler ise; şehrin kuytu köşeleri, düşük sosyoekonomik gelire sahip insanların yaşadığı bölgeler olrak işaret edilebilir. “Hapse girmek sevdiklerinden uzak kalmakla özdeş olmakla birlikte kişiyi pişiren ve olgunlaştıran gerçekçi bir metafor olarak kullanılır. – Metruk binalarda kendilerine düşman/rakip/yabancı görülen kişilere meydan okumak bir güç gösterisidir ve var olma biçimidir. – İllegal madde kullanımı ve kafanın her daim güzel(!) olması, yaşanılan her türlü olumsuzluktan kurtulmanın birincil yöntemidir. – Şiddet ve küfür karşı tarafa hükmetmenin bir diğer araçtır.”  (Sağır, 2020: 149). Bu müzik türünde diğerlerinden farklı olarak, fiziksel bir performans sergilemekten de bahsediyoruz. ‘Apaçi Dansı’ dediğimiz bir hareket kompozisyonu, koreografiden bahsediyoruz. Yine diğer türlerden farklı olarak “ben güçlüyüm” ü tekrar tekrar gösterecek gövde gösterilerine şahit oluyoruz.  Bu da diğer insanlar tarafından; aşağılanmayı, muhatap alınmamayı beraberinde getiriyor. Çünkü diğer insanlar, bu insanları ‘suç’, ‘bela’, ‘kötülük’ ile zihinlerinde konumlandırmışlardır.

Sonuç

Dinlediğimiz müzik, bizim kişiliğimiz, düşüncelerimiz, ruh halimiz hakkında birçok bilgi vermektedir. Kültür ile sıkı sıkıya bir bağlılık söz konusudur. Ama anlatıldığı gibi alt sınıfa ait bireyler bu şarkıyı dinler gibi kesin ve net sınırlar günümüz teknolojileri ile yok olmaya başlamıştır.  Algoritma, başkalarının oluşturduğu listeleri dinleme gibi özellikler sayesinde birçok müzik türünü dinlerken bulabiliyoruz kendimizi. Kıyafet, saç, davranış bütünü ile bir gruba dâhil olma sürekli bir değişim göstermektedir.

Kaynakça

Sağır, A. (2020). Yeni Bir Ergen Kültürü Olarak Arabesk Rapin Dış Kimlika Vurumları . OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi , 15 (21), 145-182 . DOI: 10.2 Demir.

İ. (2014). Ömer Miraç Yaman, Apaçi gençlik. Gençlerin toplumsal davranış ve yönelimleri: İstanbul’da “Apaçi” altkültür grupları üzerine nitel bir çalışma, İstanbul: Açılım Kitap, 2013, 429 s. İnsan ve Toplum , Şehir , 245-247 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/insanvetoplum/issue/70050/11227886466/opus.616577

Biçer, S. & Ertan, T. (2017). ARAFTA KALAN GENÇLİK: ARSİZ BELA HAYRANLARI ÜZERİNE ETNOGRAFİK BİR ÇALIŞMA . Kurgu , 25 (3 ), 96-119. https://dergipark.org.tr/en/pub/kurgu/issue/59640/859520 adresinden alınmıştır.

Özbek, M. (2000). Popüler Kültür ve Orhan Gencebay Arabeski . İstanbul: İletişim Yayınları.